1. Ben Tiggelaar schreef aanstekelijk en herkenbaar over ‘het ware noorden’ in NRC Handelsblad van 22 oktober 2015 in zijn colum ‘To-do-lijst voor de drukke sukkel’
2. In Nederland heerst weliswaar een grote tevredenheid met het werk, maar twee derde is niet bevlogen. In de VS is dat zelfs driekwart; in Harvard Business Review staat terloops: “Given that about three-quarters of the U.S. workforce is disengaged at work”
3. Anna van Praag werd geïnterviewd door NRC 5 mei 2018 ‘Voor mij was het perfecte plaatje ook een keurslijf’
4. Tekst en video van Steve Jobs’ Commencement Speech op Stanford University.
5. Voor het uitzetten van een levenskoers is dit een klassieker en de ‘vader’ van veel boeken over persoonlijk leiderschap: Stephen Covey – The 7 habits of highly effective people (1989) / De zeven eigenschappen van effectief leiderschap.
6. Hans Korteweg, Nog vele jaren. De symboliek van elk levensjaar. In verkorte vorm online.

Noten en inspiratiebronnen:

1. De Canadese schrijfster, spreker, thought leader Danielle LaPorte heeft hier verhelderend over geschreven o.a. in haar boek The Desire Map. A guide to creating goals with soul. (2014) Uitgever: Sounds True Inc
2. Ubuntu en in dit artikel licht Mogobe Ramose, hoogleraar wijsbegeerte in Pretoria, strijder tegen het kolonialisme van nu het begrip nader toe. Ramose was in Nederland voor de serie ‘Afrikaanse filosofen’ in de Rode Hoed.
3. Psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe, geïnterviewd door Peter Henk Steenhuis in Trouw: “Gude noemde zingeving ook wel zinmaking. En dat lukte het beste, meende hij, als je met elkaar aan ‘een project kluste’: “We beseffen te weinig dat zingeving iets is dat we samen doen, met minstens drie mensen, die zich inzetten voor een bepaald doel. Dat heeft te maken met gedeelde symbolen, gedeelde woorden, gedeelde taal. Dat kan over werk gaan, maar ook over iets anders. Waar het ook over gaat: zonder gemeenschappelijk doel geen zingeving”
4. Sheryl Sandberg & Adam Grant, Optie B. Confronteer tegenslag, bouw veerkracht, en vind geluk.
   En een artikel erover in De Volkskrant
5. Dalai Lama, Desmond Tutu, Douglas Abrams, Het boek van vreugde (2017)
6. Erica Rietveld en Niels Klinkenberg, De knikkers en het spel. Ondernemerschap voor managers (2002)

1. Interview in nrc, 16 mei 2016 met Harvard-docent Michael Puett: “Er bestaat niet zoiets als het ware ik”. Hij schreef er samen met Christine Gross-Loh het zeer leesbare boek ‘De Weg’ over.Artikel uit Quest Psychologie “Identiteit verandert continu” over identiteit en de rol van onze genen en levenservaringen daarop.In zijn NRC-column van 2 maart 2019 van Ben Tiggelaar schrijft hij kort en krachtig over de mogelijkheid je persoonlijkheid te veranderen. En in die van 22 juni 2017 is het onderwerp hoe je werk je persoonlijkheid verandert.In een artikel in NRC van 23 nov. 2018 over ‘jezelf zijn’ wordt ook nogal relativerend geschreven, waarop deze ingezonden brief volgt:

   Je ware zelf
   Toonder zei het al
   Het antwoord op de vragen die Ellen de Bruin stelt in Je ware zelf? Dat bestaat niet werd al briljant door Marten Toonder in Het spook van Bommelstein (1974), als Drs. Zielknijper tegen Heer Olivier zegt: “De kwestie is dat anderen ziet zoals u dénkt dat ze zijn. En anderen zien u, zoals zij dénken dat u bent. Iedereen is maar een verzinsel van degenen die hij ontmoet!”
   Jan Eyck, Roermond

2. Overzicht van positieve waarden
3. Interview met hoogleraar Omgevingspsychologie Linda Steg in NRC van 5 april 2019 over de invloed van onze waarden op alledaags gedrag met behulp van een onderzoek over het handelen vanuit onze waarden in verband met de klimaatontwrichting.
4. Interview met Tony Crabbe in NRC van 1 maart 2016
5. Artikel van Ernst-Jan Pfauth voor De Correspondent “Goed voor je levens-cv: in je karakter investeren in plaats van je werk”
6. Claudia de Breij, Neem een geit. Utrecht, 2015
7. Column Claudia de Breij in Varagids van 6 februari 2018

Noten:

1. Het boek De zin van het bestaan van Viktor Frankl werd in 24 talen vertaald. Bij Frankl’s overlijden in 1997 waren er meer dan 10 miljoen exemplaren van verkocht. Nog altijd wordt er veel aan gerefereerd en is het in allerlei talen te koop.
2. Edith Eva Eger (1927) kreeg in Nederland bekendheid door o.a. het interview van Antoinette Speulderman in De Volkskrant, Ballerina van Auschwitz. Pas toen zij al bijna 90 was schreef ze haar boek De Keuze. Over leven in vrijheid.
3. Over de relatie tussen onze darmen en ons brein. Lees ook Leef als een beest van Wilma de Rek & Witte Hoogendijk over het respecteren van onze evolutionaire staat wat betreft bijvoorbeeld slapen, spelen en eten (en praktische tips voor een ‘evolutietherapie’) en Arianne Huffington, De slaaprevolutie. Hierbij hoort ook aandacht voor de duur en kwaliteit van onze slaap: de app Shleep is als virtuele slaapcoach ontwikkeld door een Nederlandse neurowetenschapper.
4. Over mindmappen vind je meer op creatiefdenken.com en op wikipedia.

Noten

1. Over Rule number six
2. Jacqueline van Lieshout, In 28 dagen van gifbelt tot tempel, website. Veel goeie tips vond ik ook op de site van de Vrouwenpoli, opgezet door gynaecoloog/orthomoleculair arts Barbara Havenith.
3. Interview met Light Watkins uit Los Angeles, meditatiecoach van Meghan Markle. Een kritische noot over apps als Headspace, etc.
4. Uit Wikipedia: “Bibliotherapie is een therapie waarbij gebruikgemaakt wordt van geschreven teksten zoals zelfhulpboeken, handleidingen, romans en prentenboeken om mensen van alle leeftijden te helpen met hun psychische en fysieke problemen. Reeds de oude Grieken hielden voor dat literatuur zowel psychologisch als spiritueel belangrijk was, en plaatsten boven hun bibliotheek een bord met het opschrift ‘Plaats ter genezing van de zie’. Bij bibliotherapie kiest men lectuur uit als therapeutisch hulpmiddel bij medische en psychiatrische behandeling. Dit gerichte lezen als begeleiding bij de oplossing van persoonlijke problemen wordt bijvoorbeeld ook aangewend in ziekenhuizen. Vaak wordt bibliotherapie gecombineerd met (andere vormen van) psychotherapie.”
5. Uit een interview met René Gude: Is er iets waarvan u spijt heeft in uw leven? “Spijt… Spijt is een ‘terugblik-emotie’ die je kunt voorkomen door in een eerder stadium af en toe terug te blikken. Ik las in een artikel ‘de top vijf van spijt’ van mensen die niet lang meer te leven hebben: te hard gewerkt, zichzelf niet geuit, niet het leven geleid dat bij ze paste, te weinig hun vrienden gezien en onvoldoende gewoon blij kunnen zijn. Dat zijn allemaal zaken die je kunt bijsturen als je af en toe terugblikt. Het liefst met elkaar. Ik heb er spijt van dat ik er zolang over heb gedaan om te ontdekken dat we in een individualistische tijd leven. Waarom heb ik mezelf niet meer plezier gegund door om me heen te kijken en mensen na te apen? Als ontwikkelingsdynamiek vind ik dat een heel goede. Het is veel leuker dan concurreren en je doet uiteindelijk dingen toch nooit exact als die ander. Maar als je wel van ‘m durft te leren, ontwikkel je je makkelijker, blijer.”
6. Lichaamseigen hormoonsuppletie, website Vrouwenpoli Boxmeer
7. Toch samen door en Does divorce make people happy?
8. Gary Chapman over de 5 talen van de liefde
9. David Whyte over ‘drie huwelijken’ met je partner, je werk en jezelf  (Youtube). Meer van zijn toespraken en poëzie.
10. Stine Jensen/Leo Wentink: Mag ik je wat vragen? Gereedschap voor een goed gesprek. 40 kaarten en een boek. {THE AND} heeft aparte kaartensets voor stellen, familie, vrienden, collega’s en onbekenden.
11. De 52 vragen, een voor elke week.
12. Esther Perel haar veelbekeken TED-talk over het geheim van verlangen in langetermijnrelaties en haar boeken.
13. Meer informatie over het incompany programma Pleasure & Purpose – powered by Innova.

Inspiratiebronnen
Het boek dat ik te pas en te onpas cadeau gaf in mijn familie- en vriendenkring: Emily Esfahani-Smith, De kracht van betekenis:

“Stop met streven naar geluk. We vinden niet allemaal onze roeping in het leven. Maar dat betekent niet dat we geen zinvolle doelen in ons werk kunnen ontdekken.” Ze wijst erop dat winkelbedienden, verplegers en docenten overladen worden met routinetaken en soms het zicht op het hogere doel kwijtraken. “Maar als we onze taak zien als een kans om anderen te helpen, zullen ons leven en werk aan betekenis winnen. Dat is de erfenis die we kunnen achterlaten.” Uit haar interview  in NRC.

Aanvullingen
Over mediteren:

• Mediteren als doel of als middel. Rick Pastoor schreef de bestseller GRIP, (www.gripboek.nl) het geheim van slim werken. Ik heb er een aantal handige tips uit gehaald en lees af en toe zijn nieuwsbrief. In één ervan
  noemde hij het boekje Stillness is the key van Ryan Holiday waarover hij zegt “Stilte en rust is niet het doel. Holiday heeft wat anders voor ogen, en dat zie je door zinnetjes als: ‘How am I going to live and why?’, ‘What are we really living for?’ en ‘Commit to causes bigger than ourselves.’ “
• Mediteren in tijden van corona, artikel in Trouw over ‘Mediterend bouwen aan mentale groepsimmuniteit’

Noten:

1. Over James Clear Zijn boek: “Atomic Habits (Tiny Changes, Remarkable Results) – an easy and proven way to build good habits and break bad ones”
2. De 7 minutes workout (elf oefeningen gebaseerd op de recente wetenschappelijke inzichten over gezondheid en fitness, met behulp van alleen je eigen gewicht, een stoel en een muur)
3. Onderzoek naar gewoontevorming, Research Digest op de website van The British Psychological Society
4. Toptips uit The Happiness Project vind je hier en de link naar de quiz over de vier ‘tendencies’
5. De presentatie van James Clear over elke dag 1% beter
6. Bron: www.frontiersin.org

Inspiratiebronnen:

• Voorbeeld van maandplan
• Toptips uit The Happiness Project
• In dit filmpje worden 5 big ideas van Better than before uitgelegd. Hierin deelt een lezer met een animatiefilmpje haar ‘Better than before – Top 5 Big Ideas’
• Filosofe Eva Meijer over verhouding tussen vrijheid en gewoontes
• 8 manieren om simpel van je slechte gewoontes af te kome
• Artikel uit Trouw 2 jan 2017 waarin twee filosofen zich uitlaten over de focus op onthaasten en ontspullen
• Ben Tiggelaar, De Ladder
• Charles Duhigg